Silifke Halk Oyunları

[Hakkhan]

Silifke'nin dünya çapında ünlü halkoyunları yörük yaşantısını yansıtır. Silifke türküleri; Oyun havaları, zeybekler ve oturak havaları olarak üç gruba ayrılabilir. Klarnet, keman ve koltuk davuluyla çalınıp, söylenen Silifke Türküleri melodi zenginliği, kıvraklığı ile büyük beğeni toplamaktadır. Silifke'de oynanan kaşık oyunlarının en büyük özelliklerinden birisi sözlü olmasıdır. Söz ve Müziğin bütünleştiği ezgiler 2/4, 4/4 ve 9/8' lik usullerden oluşmuştur. Oyunlar, türküleriyle beraber çalınıp söylenerek, kaşık kullanarak, kız ve erkeklerden oluşan gruplarla beraberce oynanmaktadır. Silifke doğal yapısı ve tarihi gelişiminden dolayı oldukça zengin folklora sahiptir.Silifke Halkı, eski tarihi ve değişik kültürleri barındırması nedeniyle sahip olduğu zengin folklorunu, Halk edebiyatını, geleneklerini; atasözlerinde, manilerinde, türkülerinde, destan ve efsanelerinde yaşatmaktadır. Sünnet, düğün, nişan ve ölüm en önemli toplumsal olaylar olup, geleneklerin en doğal olanları bu törenler sırasında görülebilir. Kışın Güneyin ılıman köylerinde yaşayıp, ilkbahar geldiğinde de sürülerini otlatmak için serin yaylalara göçen yörükler Silifke Folkloruna damgasını vurmuşlardır. Öyle ki; bu göçlerin hazırlığı, gidişleri, dönüşleri ve eğlenceleri bugün bile sürmekte olup, bunların yaşam biçimlerini folklorun tüm konularında görmek mümkündür. Yörüklerin şenliklere dayanan halk oyunları günümüze dek bir çok yeni figürle beslenerek zenginlik kazanmıştır.
Silifke, Kaşık Oyunları bölgesi içinde bulunmaktadır.Silifke'nin hemen hemen bütün oyunları kaşıkla oynanmaktadır. Halk oyunları üzerinde, otuz kırk sene önce ilk araştırmalar yapıldıgında karşılıklı iki sıra halinde oynanan karşılamalar yoktu. Son zamanlarda karşılıklı iki sıra haline dönüşmüş karşılamalara da rastlanmaktadır. Anadolu’nun Akdenize açılan kesimlerinde oynanan danslarda Anadolu insanının günlük yaşamı çeşitli safhalarıyla anlatılmaktadır. Danslar hareketli,canlı ve neşelidir. Oyunların çogu Davul ve Klarnet eşliginde sürdürülmektedir. Ritim sazı olarak Koltuk davulu, Şişe ve Fincan kullanıldıgı da rastlanmıştır.Oyunlar Türkiye'nin Akdeniz kıyılarına aittir. Kız ve erkekler karışık oynanır. Oyuncuların her iki elinde kaşık vardır. Bir elde iki kaşık bulunur. Kaşıklar ritm vermek içinde kullanılır.

Dansların Teknik Özellikleri:

Çaya vardım zeybeği (türkülü, kadın erkek karışık), Eski Mengi (dinsel dans, kadın-erkek karışık), Keklik (türkülü-erkek, tek, toplu), Keklik mengisi (dinsel, karışık, türkülü), Kıbrıs zeybeği ( erkek, tek, toplu), Köroğlu (erkek, tek, toplu, türkülü, bıçaklı), portakal zeybeği (tek, toplu, zeybek, türkülü), Silifkenin yoğurdu (karışık, türkülü, toplu), Silifke Zeybeği ( türkülü, erkek, tek), Tımbıllı (türkülü, karışık, toplu), Yayla yolları (türkülü, karışık), yeni mengi (dinsel, kadın erkek karma)

OYUN ÇEŞİTLERİ:

Çaya Vardım Zeybeği, Keklik, Kıbrıs Zeybeği, Portakal zeybeği, Silifke'nin yoğurdu, Silifke zeybeği, Tek Zeybek, Tımbıllı, Yayla yolları, Gerali, Her yanı elmas, Zeytin dalları, Silifke'nin koşması, Türkmen kızı, Mandilli, Şerif hanım, Köroğlu, Kerem. Ayrıca, dinsel içerikli olarak, Tahtacı Türkmenler arasında yapılan Eski mengi, Yeni mengi, Keklik mengisi akla gelen danslardır.

Keklik: Keklik dansının anlamı ile ilgili olarak, üç değişik varyant bulunmaktadır.Kekliğin sekişi, kanat çırpışı, ötüşü, gerdan kırışı, zıplayışı anlatılır. Kekliğin taklididir.Keklik, insan olur, bir çalının dibinden çıkar. Kaşıklar kanat olur, ayaklar seker. Bir av doğa oyunudur.Avcıdan kaçan kekliğin taklididir.
Kıbrıs Zeybeği: Coğrafi, ekonomik ve iktisadi koşullarla bağlantılı olarak, Kıbrıs'ta bilinen bu dans Silifke'ye taşınmış ve sevilmiştir. Çok hareketli bir zeybektir.
Portakal Zeybeği: Silifke narenciye bölgesi olduğundan, portakal oyunlara ilham kaynağı olmuştur. Portakal toplanırken, karşılıklı türküler söylenir ve portakalın toplanması, yere düşüp yuvarlanmasın anlatılır.
Silifkenin Yoğurdu: Bu dans eski bir türkmen-yörük dansıdır. Kadın erkek, karşılık oynar. Silifke ekonomisinde hayvancılığın yeri önemlidir. Oyunun başından sonuna dek, yoğurdun üretimini gözlemek olasıdır.
Yayla Yolları: Kışın bitimi ilkbaharın gelişiyle sahilin sıcağından, rutubetinden kaçıp yaylaya-serinliğe kuru havaya çıkan Türkmenleri anlatır. Toroslarda yaşayan Türkmenlerin Ortaasya kökenli danslarından biridir. Obaların, göç alemlerini anlatır. Ali Rıza Yalman'ın Cenupta Türkmen Oymakları isimli kitabında, özellikle bir yaylaya göç hazırlığının nasıl yapıldığı ayrıntılı bir biçimde kayıtlara geçirilmiştir.
Türkmen Kızı: Eski Türklerin kıtlıktan bolluğa kavuşma törenlerini canlandıran bir oyundur. Türkmen kızlarını günlük yaşamı burada gözlenir.
Sallama: Yaylaya çıkan gençlerin gül bahçelerinde birlikte eğlenmelirini aylatır. Daire şeklinde oynanır.

Oyunlara eşlik eden müzik aletleri şunlardır:

Davul, Klarnet Şişe Keman Bağlama Kaşık

[Halil Erol]

"kalk gidelim usul boylum gezmeye aman,
kafalarım duman


aman...aman kör eşeğime binerde çamlıbel'den aşağı aşarım"
yar..yar..aman..

yandım Allah iki avradın elinden..


hey heyyy...heeeyyyyyy

canım.. bu yaylarda ikinizi de birden boşarım



geli geliverde hamçökelek

boğazına dursun hamçökelek.



harika bir görsel ve işitsel ziyafet olmuş... keyifle izledik..









bu güzel paylaşım için teşekkür ederim...hakan...eline ve yüreğine sağlık..paylaşımlarının devamı ve çoğalması dileklerimizle..

[adalı]

elinize sağlık... hakkhan... devamını da bekleriz

[Murat]

yüreğine sağlık..

[ısparta35]

teşekkürler hakkhan kardeşim eline sağlık